Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), belirli ürün gruplarının tüketiminden alınan bir vergi türüdür. Lüks tüketim malları, tütün ürünleri, alkol ya da araç gibi kategorileri kapsar. Belirli durumlar ve kişiler için bazı ÖTV muafiyeti sağlanabilir. ÖTV muafiyetinden yararlanmak için gereken adımlar şu şekildedir:
● Şehit yakınları, gaziler ve engelli bireyler için gerekli belgelerin temin edilmesi
● Satın alınacak aracın belirli teknik ve fiyat sınırlamalarının seçimi
● Gerekli belgelerin yetkili satış noktalarına ibrazı
● ÖTV muafiyeti için başvuru yapılması
● Başvurunun Değerlendirilmesi
● Başvuru sonucuna göre araç teslimi
● Alıcının, aracın satış ve kullanım koşulları hakkında bilgilendirilmesi
Özel Tüketim Vergisi Hangi Ürünleri Kapsar?
Belirli ürün kategorilerinden alınan ÖTV vergisi, lüks ve zararlı ürün tüketiminin azalması ve sosyal faydanın artması amacıyla uygulanır. Ürün gruplarına göre belirli oranlarda uygulanan ÖTV, satış fiyatları üzerinden belirlenir. Ekonomik ve mali politikalar gereğince her grup kendi içerisinde farklı ÖTV oranlarına sahiptir ve zaman içerisinde değişiklik gösterebilir. Özel Tüketim Vergisi kapsamına giren ürün kategorileri şunlardır:
● Motorlu Taşıtlar
○ Binek Otomobiller
○ Motosikletler
○ Ticari Araçlar
○ Motorlu Karavanlar
● Tütün ve Tütün Mamülleri
○ Sigara
○ Puro
○ Pipo ve Nargile Tütünü
● Alkollü İçecekler
● Akaryakıt Ürünleri
○ Benzin
○ Motorin
○ LPG
○ Doğalgaz
● Lüks Tüketim Ürünleri
○ Mücevherat
○ Değerli Taşlar
○ Elektronik Eşya
ÖTV Muafiyetinden Yararlanabilmenin Şartları Nelerdir?
2024 yılında ÖTV muafiyetinden yararlanabilmek için bazı özel şartlar mevcuttur. %90 ve üzerinde engel oranına sahip bireyler devlet hastanelerinden alacakları sağlık raporlarıyla bu indirimden yararlanabilir. Ayrıca %90’nın altında olanlar ise araçları kendilerinin kullanması şartıyla özel donanımlı araçlarda muafiyet talep edebilirler. Şehit yakınlar ve gaziler, gerekli belgelerle ÖTV indirimlerinden yararlanabilir. ÖTV muafiyetiyle alınabilecek araçlar her yıl belirli oranlarda hesaplanır ve bu hesaplama aracın motor hacmi ve fiyatıyla sınırlı tutulur. 2024 yılının Ocak ayı itibariyle ÖTV muafiyeti %58,46 oranında artış göstererek 1 milyon 591 bin 255 TL olarak belirlendi.
ÖTV Muafiyeti ve İndirimi Arasındaki Fark Nedir?
Belirli koşulları karşılayan kişiler için özel tüketim ürünlerine uygulanan vergilerin kaldırılmasına ÖTV muafiyeti denir. ÖTV indirimi ise ürüne uygulanan verginin tamamen kaldırılması değil, belirli bir oranda azaltılmasıdır. Bu indirim sayesinde verginin tamamı değil, sadece bir kısmı ödenir. ÖTV muafiyeti sayesinde araç ya da diğer ürünler çok daha uygun fiyat aralığında satın alınabilir. %90 ve üzeri engelli bireyler için tanınan bu hak, bireylerin yaşam koşullarını iyileştirir.
ÖTV indirimi, daha geniş bir kitleye hitap ettiği için genel halk tarafından da kullanılır. Dönemsel belirlenen fırsatları takip ederek daha uygun fiyatlı araç satın alma imkanı sunar. ÖTV indirimi, belirli bir süre zarfında geçerli olduğu için fırsatları ve kampanyaları takip etmek önemlidir. Yıl sonu satış kampanyaları ya da ekonomik teşvikler sırasında uygulanan bu indirim, özel durumlara sahip olmayan kişiler için de erişilebilir bir seçenek olur.
ÖTV Muafiyeti ile Alınmış Aracı Kimler Kullanabilir?
ÖTV muafiyeti ile alınan aracın kullanım hakkı yasal düzenlemelere bağlı olarak belirlenir. Muafiyet ile alınan araçların birincil kullanıcıları kişilerin kendisidir. Eğer %90 ve üzeri bir engel durumu mevcutsa bireyin anne, baba, eş ya da çocukları gibi birinci dereceden yakınları kullanabilir. Bu oranın altındaki araçlar, özel donanımlı olmalarından dolayı yalnızca bireyin kendisine aittir.
ÖTV muafiyeti ile alınan araçlar herhangi bir amaçla ticari kullanım için değerlendirilemez. Ayrıca aracın satın alındığı tarihten itibaren 5 yıl boyunca satılması da mümkün değildir. Bu süre zarfında satılan araçlarda ödenmeyen ÖTV tutarı talep edilir.
ÖTV Muafiyeti Kimleri Kapsıyor?
ÖTV muafiyeti, %90 ve üzeri engel oranına sahip bireyleri kapsar. %90’nın altında olan bireyler içinse özel donanımlı araçlarda bu muafiyet uygulanabilir. Ayrıca şehit anne, baba, eş ya da çocukları ve gazi yakınları Özel Tüketim Vergisi’nden muaf olabilirler.
ÖTV Muafiyetli Alınan Araç Satılabilir mi?
ÖTV muafiyeti uygulanarak alınan araçların geri satılabilmesi için en az 5 yıl kullanılması gerekir. Eğer bu süre dolmadan araç satışı yapılması gerekirse ödenmeyen ÖTV miktarının karşılanması gerekir. 5 yıl süresi dolduktan sonra araç, herhangi bir ek ödeme talep edilmeden rahatlıkla satılabilir.
ÖTV Muafiyeti İkinci El Araçlarda Geçerli mi?
ÖTV muafiyeti, yalnızca sıfır kilometre araçlar için uygundur, ikinci el araçlarda uygulama geçerli değildir. ÖTV muafiyetinden 5 yılda bir kez yararlanılır. Bu yüzden alınan aracın üzerinden 5 yıl geçtikten sonra yeniden sıfır kilometre araç satın alınabilir.
ÖTV Muafiyetinde Belge ve Başvuru Süreci
ÖTV muafiyetinden yararlanmak için belirli belge ve başvuru süreci izlenir. ÖTV muafiyeti için başvuru esnasında gerekli belgeler şunlardır:
● Sağlık Raporu
● Kimlik Belgesi
● Engelli Kimlik Kartı
● Araç Satın Alım Sözleşmesi
● Vergi Dairesi Onay Belgesi
ÖTV muafiyetinden yararlanarak araç satın almak istediğinizde başvuru süreci belirli aşamalarda gerçekleşir. İlk olarak, engelli bireylerin resmi bir sağlık raporu alması gerekir. Bu rapor özelinde, engel oranı, durumu ve özel engelli araç kullanmaya elverişli olup olmadığı belirtilir. Belgeler temin edildikten sonra araç satıcı firmaya ve Gelir İdaresi Başkanlığı’na başvuru yapılır. Başvuru, aracın satın alım süreciyle eş zamanlı ilerlemelidir. Vergi dairesi ve ilgili kurumlardan onay alındıktan sonra, muafiyet belgesi verilir ve araç alımında ÖTV uygulanmaz. Başvuru ve belgelerin tamamlanması araç almadan önce gerçekleştirilir. Araç satın alma işlemi sırasında muafiyetin uygulanması için tüm izin ve belgelerin eksiksiz bir şekilde yerine getirilmesi önemlidir.
2024 Yılında ÖTV Muafiyetinde Yapılan Değişiklikler
2024 yılında ÖTV muafiyetinde birtakım değişiklikler yapıldı. Bu değişiklikler ve yenilikler aşağıda yer alır.
1. Engel oranı ve kriterlerde ek güncellemeler mevcuttur. %90 ve üzeri engel oranına sahip bireylerin ÖTV muafiyetinden yararlanması mümkünken, bazı özel durumlar ve engel türleri de bu uygulamaya eklenerek esneklik sağlanır.
2. Başvuru süreçlerinde dijitalleşme ve bürokrasinin azalması sağlanır. E-Devlet sistemi üzerinden başvuru alınarak bu süreç hızlandırılır ve kolaylaşır.
3. ÖTV muafiyetinde araçların fiyat sınırlamalarında da düzenleme yapılarak daha yüksek fiyatlı araçların muafiyetten yararlanır.
4. Alınan araçların 5 yıl boyunca satılamaması kuralına esneklik getirilerek uygun görüldüğü durum ve istisnalar kapsamında yeniden değerlendirilmesi söz konusudur.
ÖTV Muafiyetinden Yararlananların En Sık Yaptığı Hatalar
ÖTV muafiyeti başvuru esnasında sunulan belgelerin eksik ya da hatalı olması onay sürecinin gecikmesine ya da reddedilmesine neden olabilir. Özellikle sağlık raporunun güncel olması ve resmi onaylardan geçirilmesi önem arz eder. Muafiyetin onaylanabilmesi için %90 ve üzeri engel oranına sahip olması gerekir. Bu oranın doğru belirtilmesi gerekir. Ayrıca başvuruların zamanında yapılmaması da önemli bir etkendir.
ÖTV muafiyetiyle araba alındığında satış kısıtlamalarına uyum göstermek gerekir. Aracın sadece engelli bireyler ve yetkilendirilmiş kişiler tarafından kullanılması önemlidir. Farklı kişilerin araçları kullanması ya da ticari amaca çevrilmesi çeşitli cezalara ya da muafiyetin geri alınmasına neden olabilir. Araç kullanımında yasal yükümlülükler hakkında yeterli ve doğru bilgilere sahip olmak, çeşitli sorunların önlenmesine yol açar.
ÖTV Muafiyetli Araçlarda Sigorta ve Kasko İşlemleri
ÖTV muafiyeti ile alınan araçlarda Zorunlu Trafik Sigortası ve kasko işlemleri yapılır. Tüm motorlu araçlar için geçerli olan trafik sigortası, olası kazalarda üçüncü şahıslara verebileceği zararları temin etmek için yapılır. İsteğe bağlı olarak gerçekleştirilen kapsamlı sigorta seçeneklerinde ise, aracın çalınması, hasar görmesi ve doğal afetler gibi risklere karşı korunması için ek teminatlar sağlanır. Aracın değeri, kullanımı ve risk faktörüne bağlı olarak belirlenen kasko poliçesi, farklı teminat seçeneklerinde sunulur. Yüksek teminat ya da genişletilmiş kasko poliçeleri, özellikle özel donanımlı araçlar için tercih edilir.
ÖTV Muafiyetinde Aracın Kullanım Süresi ve Koşulları
ÖTV muafiyetiyle alınan araçların kullanım süresi genellikle 5 yıldır. Bu süre içerisinde muafiyetten ikinci kez yararlanamaz ve aracın kullanımı başkasına devredilemez.
ÖTV Muafiyeti ve ÖTV İadesi Arasındaki Fark
ÖTV muafiyeti, belirli bir ürünün satın alınmadan önce vergiden muaf tutulmasıdır. ÖTV iadesi ise, daha önce alınan bir ürüne uygulanan ÖTV miktarının belirli koşullar çerçevesinde bir kısmının geri iade edilmesidir. Muafiyet, ürün alma esnasında uygulanırken, iade işlemi satın aldıktan sonra yapılır.
ÖTV Muafiyeti Alınan Aracın Modifikasyon ve Donanım Koşulları
ÖTV muafiyetiyle alınan araçlarda belirli kural ve yasal düzenlemeler çerçevesinde modifikasyon ve donanım düzenleme yapılabilir. Bu değişikliklerin, muafiyet koşullarını etkilememesi ve onaylı olması gerekir. Engelli bireylerin ihtiyaçları doğrultusunda donanım eklenerek işlevsel hale getirilebilir.
ÖTV Muafiyetli Araçlar İçin Dijipol'un Trafik Sigortası Engelli İndirimi
ÖTV muafiyetiyle alınan araçlarda uygulanan trafik sigortalarında engelli indirimi, sigorta primlerinden avantaj sağlanması içindir. Engelli bireylerin ulaşım maliyetlerini düşüren bu indirim oranları, sigorta poliçesinin kapsamına ve şirket politikalarına bağlı olarak değişiklik gösterir. Dijipol desteğiyle, bireyler trafik sigortası engelli indirimi sayesinde önemli avantajlar elde eder.