Doğal Afet Sigortaları Kurumu (DASK), Türkiye'de zorunlu deprem sigortasını düzenleyen ve yöneten bir kurumdur. Bu sigorta, depremler sonrası binalarda meydana gelebilecek hasarların onarılmasını destekleyerek bireylerin ve toplumun ekonomik yükünü hafifletmeyi amaçlar. Kurumun temel amacı, depremlerin olası ekonomik etkilerini azaltmak ve doğal afet sonrası toplumsal refahın yeniden sağlanmasını hızlandırmaktır.
DASK, 1999 Marmara Depremi’nin ardından 2000 yılında kurulan ve Türkiye genelinde zorunlu deprem sigortasını uygulayan bir kurumdur. "587 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname", DASK’ın dayandığı yasal temeldir. İlgili kararname ile Türkiye’deki tüm meskenler, zorunlu deprem sigortası hükmüne bağlamıştır.
DASK Neleri Kapsar?
Konutlarda ve iş yerlerinde deprem sonrası oluşabilecek zararlar, DASK kapsamında değerlendirilir. İlgili sigortanın teminatı altında olan afetler şu şekilde sıralanabilir:
● Deprem
● Yangın
● İnfilak
● Tsunami
● Toprak Kayması
Yukarıda sıralanan doğal afetler, ancak depreme bağlı olarak geliştiği takdirde ilgili sigortanın kapsamına dâhildir. Poliçe limitleri dâhilinde meydana gelen hasar sigorta tarafından nakit olarak karşılanır. Teminat, binanın tam veya kısmi olarak hasar görmesi fark etmeksizin geçerlidir.
Sigorta kapsamındaki binalar; konutlar, apartmanlar ve iş yerleridir. DASK kapsamı dâhilinde olmayan durumlar ise aşağıdaki gibidir:
● Taşınır Eşyalar: Evde bulunan mobilya, elektronik eşya ve kişisel eşyalar.
● İş Durması Kayıpları: Deprem nedeniyle işin durmasından kaynaklanan gelir kayıpları.
● Arazi ve Bahçeler: Binanın dışındaki arazi ve bahçelerde meydana gelen zararlar.
● Maddi Olmayan Zararlar: Manevi tazminatlar ve benzeri maddi olmayan kayıplar.
Bu kapsam ve sınırları bilmek, sigorta poliçenizi doğru bir şekilde değerlendirmenize yardımcı olacaktır.
DASK Faydaları
Türkiye, geçmişten günümüze can ve mal kaybına sebep olan deprem felaketleri ile karşılaşmış bir ülkedir. Dolayısıyla zorunlu deprem sigortası, ülkemiz için gün geçtikçe daha da önemli bir hâle gelmiştir. Depremin yıkıcı etkisini hafifletmeyi amaçlayan bu sigortanın sağladığı başlıca yararları şu şekilde sıralamak mümkündür:
● DASK, deprem sonrası meydana gelen yapısal hasarları teminat altına alır. Bina sahiplerinin mali kayıplarını minimize ederek yeniden inşa süreçlerini destekler.
● Deprem sonrasında hasar tespit çalışmalarının hızlı bir şekilde gerçekleştirilmesine yardımcı olur.
● Sigortalılara hızlı şekilde ödeme yapılmasını sağlayarak onarım ve yeniden inşa süreçlerinin hızlanmasına yardımcı olur.
● DASK, sigortalılık bilincini artırarak, toplum genelinde deprem risklerine karşı daha geniş bir farkındalık oluşturur.
● Bu tür koruyucu sigorta uygulamalarının yaygınlaşması, toplumsal dayanıklılığı artırır, deprem sonrası ekonomik iyileşmeyi hızlandırır.
DASK, sunduğu bu faydalarla bireylerin ve toplumun deprem sonrasında yeniden inşa sürecini destekler, mali anlamda önemli bir güvence sağlar. Tüm bu avantajlar, DASK poliçesi yaptırmanın önemini bir kez daha ortaya koyar.
DASK Poliçesi Nasıl Alınır?
Yeni bir DASK poliçesi oluşturmak için TCKN veya vergi kimlik numarası ile sigortalanacak binanın adres, tapu ve inşa bilgilerine ihtiyaç duyulur. Ayrıca meskenin kullanım şekli ve brüt yüzölçümü bilgileri de beyan edilmelidir.
DASK poliçesi, online platformlar üzerinden hızlıca temin edilebilir. Bunun için ihtiyacınız olan bilgiler, T.C. kimlik numaranız ve e-Devlet şifrenizdir. Dilerseniz online platformların yanı sıra sigorta şirketleri, kamu veya özel finans kuruluşlarına giderek de başvurunuzu yapabilirsiniz.
Sigorta şirketi, başvurunuzu inceleyip poliçenizi oluşturur. Poliçenizde teminat kapsamı ve prim tutarı belirtilir. Poliçe primini ödeyerek sigortanızı aktif hâle getirebilirsiniz. Ödeme, peşin veya taksitler hâlinde yapılabilir.
DASK poliçesi her yıl yenilenmelidir. Bu işlem, internet bankacılığı sistemleri üzerinden online olarak gerçekleştirilebilir. Dilerseniz DASK’ın resmî internet sitesi üzerinden de yenileme işlemlerinizi tamamlayabilirsiniz.
DASK Poliçesi ve Teminat Tutarı
DASK poliçesi kapsamında sağlanan teminat tutarı, binanın yapı tarzına ve büyüklüğüne göre belirlenir. 2024 yılı için geçerli olan azami teminat tutarı, 1 milyon 272 bin TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar, her yıl yeniden değerlendirilip güncellenebilir. Teminat tutarı belirlenirken şu faktörler dikkate alınır:
● Bina Yapı Tarzı: Betonarme, yığma veya ahşap yapıların her biri için farklı teminat tutarları geçerlidir.
● Bina Büyüklüğü: Binanın brüt alanı, teminat tutarını belirlemede önemli bir faktördür.
DASK poliçesi için ödenecek prim tutarı; binanın bulunduğu deprem risk bölgesi, yapı tarzı ve büyüklüğüne göre hesaplanır. Prim tutarı, yapı tarzına göre belirlenen birim fiyat ve binanın brüt metrekaresi üzerinden hesaplanır. Prim hesaplaması yapılırken:
● Türkiye, deprem riskine göre farklı bölgelere ayrılmıştır. Dolayısıyla prim hesaplanırken 7 farklı risk bölgesine göre farklı fiyat tarifeleri dikkate alınır.
● Betonarme, yığma, kerpiç veya ahşap yapıların her biri için farklı birim fiyatlar uygulanır.
DASK poliçesi, sadece deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami ve yer kayması gibi yapısal hasarları karşılar. Dolayısıyla DASK poliçesi alırken sigortanın kapsadığı ve kapsamadığı zararları bilmek önemlidir.
DASK’ın Önemi ve Gerekliliği
Türkiye, aktif fay hatları üzerinde yer alan bir deprem kuşağında bulunur. Deprem riskinin her zaman mevcut olduğu ülkemizde bu tür afetler büyük can ve mal kayıpları ile sonuçlanabilir. neden olabilmektedir. DASK, sağladığı geniş teminat kapsamı ile deprem sonrasında yeniden inşanın ve ekonomik istikrarın sağlanması gibi süreçleri destekler.
DASK, 2000 yılında çıkarılan KHK ile Türkiye’deki tüm meskenler için zorunlu hâle getirilmiştir. Bu sigortayı yaptırmamak, yasal cezalar ve yaptırımlarla sonuçlanabilir. Örneğin; DASK poliçesi olmayan binalar, elektrik ve su abonelikleri gibi hizmetleri alamaz. Ayrıca deprem sonrası oluşabilecek maddi kayıplar için devlet desteğinden yararlanmak da mümkün olmayabilir.
Kentsel dönüşüm projeleri, riskli binaların yenilenmesi ve daha güvenli yapılar inşa edilmesini hedefler. Bu süreçte DASK’ın rolü oldukça önemlidir. Kentsel dönüşüm projelerinde yer alan binalar için zorunlu deprem sigortası yapılması gereklidir. Böylelikle yeni yapıların da deprem riskine karşı sigortalı olmasını sağlanarak bina sahiplerinin maddi kayıpları en aza indirilmiş olur. Kentsel dönüşüm projelerinde güvenli yapılaşma teşvik edilerek deprem riskine karşı toplumsal dayanıklılığın artırılması sağlanır.
Sıkça Sorulan Sorular
DASK nedir ve neden gereklidir?
DASK, Türkiye'de zorunlu deprem sigortasını yöneten kurumdur. Deprem ve deprem sonucu oluşan yangın, infilak, tsunami ve yer kayması gibi yapısal hasarlar, bu sigorta ile teminat altına alınır. İlgili sigorta ile deprem riski yüksek olan Türkiye'de bina sahiplerine maddi güvence sağlanır. Deprem sonrasında oluşabilecek ekonomik kayıpları azaltmak, DASK ile mümkün hâle gelir.
DASK hangi zararları karşılar?
DASK, deprem ve depremden kaynaklanan yangın, infilak ve toprak kayması gibi zararları karşılar. Binaların temeli, merdivenleri, çatıları veya diğer yapısal birimlerinde oluşan hasarların temini DASK ile sağlanır.
DASK poliçesi nasıl alınır?
DASK poliçesi almak için öncelikle yetkili bir sigorta şirketi veya banka aracılığıyla başvuru yapılması gerekir. Bu süreçte ilgili kurumlar, binanın deprem riskine göre prim hesaplamasını yaparak poliçeyi oluştur. Prim ödendikten sonra sigorta aktif hâle gelir.
DASK poliçesi ne kadar sürelidir?
DASK poliçesi, 1 yıl süreyle geçerlidir. Poliçenin her yıl yenilenmesi gerekir. Bu işlemin düzenli olarak yenilenmesi, deprem risklerine karşı sürekli olarak koruma altında olmanızı sağlar.
DASK poliçesi primleri nasıl hesaplanır?
DASK poliçesi primleri; binanın bulunduğu deprem risk bölgesine, yapı tarzına ve büyüklüğüne göre hesaplanır. Afet riskinin yüksek olduğu bölgelerde primler daha yüksek olabilir. Ayrıca binanın yapı tarzı ve brüt metrekaresi gibi fatörler de prim tutarını etkiler.
DASK teminat tutarı ne kadar?
2024 yılı için DASK teminat tutarı, bina başına en fazla 1 milyon 272 bin TL olarak belirlenmiştir. Bu tutar, her yıl yeniden değerlendirilir ve bu doğrultuda güncellenir.
DASK hangi binaları kapsamaz?
Tamamlanmamış inşaatlar, ticari amaçla kullanılmayan ahır, samanlık gibi tarım yapıları, inşaatı devam eden binalar, imar mevzuatına aykırı olarak inşa edilen yapılar ve taşınmaz kültür varlıkları, DASK kapsamı dışındadır. Ayrıca tamamen ticari amaçla kullanılan binalar da kapsam dışındadır. İlgili sigorta, sadece konut olarak kullanılan ve yasal mevzuata uygun binaları teminat altına alır.